مهرانگیز کار وکیل، روزنامه‌نگار، و فعال اجتماعی در زمینه حقوق بشر، حقوق زنان و گسترش مردم‌سالاری است.

او متولد سال 1323 در شهر اهواز و دانش‌آموخته دوره کارشناسی رشته حقوق سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران است.

در فروردین سال 1379 مهرانگیز کار در کنفرانس «ایران بعد از انتخابات» که توسط بنیاد هانریش بل در برلین برگزار شده بود (مشهور به کنفرانس برلین) شرکت کرد. مهرانگیز کار پس از بازگشت از این کنفرانس در شعبه سوم دادگاه انقلاب اسلامی مورد بازجویی قرار گرفت و دستگیر شد. او به مدت دو ماه در زندان اوین زندانی بود و پس از آن آزاد شد.

ادامه مطلب...

در ایران باستان اهمیت بســـیاری به مقام زن و مرد داده شده است . زن را بانوی خانه (مون پثنی) می نامیده اند و مرد را (مون بد) یا مدیر خانه می نامیده اند. در نسخه های دینی ایران باســــــتان زنان شوهردار از اجرای مراسم دینی معاف بودند . زیرا تشکیل خانواده و پرورش یک جامعه نیک کردار که یکی از ارکان آن تربیت مادر است بزرگترین عمل نیک در کارنامه زنان ثبت می شده است.
در زیر نمونه هایی از زنان پر افتخار ایران باستان آماده است :
? دریاسالار بانو ارتمیز :
نخستین و تنها بانوی دریاسالار جهان تا به امروز . او به سال ??? پیــش از میلاد به مقام دریاسالاری ارتش شاهنشاهی خــشایارشاه رسید و در نبرد ایران و یونان ارتش شاهنشاهی ایران را از مرزهای دریایی هدایت میکرد .
تاریخ نویسان یونان او را در زیبایی برجستگی و متانت سرآمد تمامی زنان آن روزگار نامیده اند.

در ایران باستان اهمیت بســـیاری به مقام زن و مرد داده شده است . زن را بانوی خانه (مون پثنی) می نامیده اند و مرد را (مون بد) یا مدیر خانه می نامیده اند. در نسخه های دینی ایران باســــــتان زنان شوهردار از اجرای مراسم دینی معاف بودند . زیرا تشکیل خانواده و پرورش یک جامعه نیک کردار که یکی از ارکان آن تربیت مادر است بزرگترین عمل نیک در کارنامه زنان ثبت می شده است.
در زیر نمونه هایی از زنان پر افتخار ایران باستان آماده است :
یوتاب :
سردار زن ایرانی که خواهر آریوبرزن سردار نامدار ارتش شاهنشــــــاهی داریوش سوم بوده است. وی در نبرد با اسکندر گجــستک همراه آریوبرزن فرماندهی بخشی از ارتش را بر عهده داشته است او در تنگ تکاب راه را بر اسکندر بست .
ولی یک ایرانی راه را به اسکندر نشان داد و او از مسیر دیگری به ایران هجوم آورد. با این حال هم آریوبرزن و هم یوتاب درراه میهن کشته شدند و نامی جاویدان از خود بر جای گذاشتند.

اصل برتری مردانه که با این اسطوره پشتیبانی می شود که  زنان از جنس فرودست به شمار می روند ، تنها در جامعه پدر سالار ما وجود دارد. در نخستین سیستم مادر سالاری ( جامعه بدوی) که بر پایه اصول اشتراکی برپا شده بود، چنین چیزی ، یعنی سلطه یک جنس بر جنس دیگر وجود نداشت.

یکی از ویژگیهای آشکار سرمایه داری و همه جوامع طبغاتی ، نابرابری جنسی بین زن ومرد است. مردها در اقتصاد ، فرهنگ ، سیاست و زندگی و روشنفکری برترند و زنان نقش زیردست و فرمانبردار را بازی می کنند.

این نابرابری جنسی نشانه آشکار جامعه طبغاتی از همان آغاز یعنی چند هزار سال پیش است، و در تمام به سه مرحله اصلی آن ادامه داشته است: بردگی ، فئودالیسم ( بزرگ مالکی) و  سرمایه داری.به سبب برتری طبیعی آنهاست. در این افسانه ها چنین آمده که برتری مردان پدیده ای اجتماعی در یک مرحله خاص تاریخی نبوده  ، بلکه قانون طبیعی است.بنا به ادعای این افسانه نیرومندی فیزیکی و ویژگیهای  روانی موهبتی است که طبیعت به مردان بخشیده است. این جامعه طبقاتی بود نه طبیعت، که زنان را به رده پایین تر و مردان را به رده بالاتر کشانید.

تو مطالب قبلی که براتون گذاشتم تا اینجا رسیدیم که رهبری زنان در جامعه ابتدایی ، بر سلب حق از مردان پایه گذاری نشده بود ولی جامعه طبقاتی ، تاکید اصلی را بر وظائف حیوانی_ مادی گذاشت . و این دستبرد به زنان اب استفاده از یک افسانه دوگانه اجرا شد. از یکسو مادری ، نمایانگر بلایی بیولوژیکی بوذ که از اندامهای زاینده زنان بر می خاست ... برای دلداری به زنان و پوشاندن وضعیت درجه دوم شهروندی آنها ، به ستایش مادران پرداخته و آنها را از هاله تقدس ، توانایی ذاتی ، احساس و دانشی همیشگی ، فراتر از درک مردان برخوردار نمودند. قدسیت و خوار شمردن ، دو روی یک سکه دستبرد اجتماعی به زنان در سیستم جامعه طبغاتی است.

در جوامع ابتدایی ، مادر بودن نه نشانه فرودستی بود و نه بالی طبیعی ، بلکه موهبت بزرگ طبیعی شمرده می شد. مادری به زنان قدرت و آبرو مبخشید.

آنچه برای نژاد انسانی سرنوشت ساز بوداین واقعیت بود که مادری به کار منجر ش و با هم آمیزی مادری و کار بود که نخستین سیستم اجتماعی بشر پایه گذاری شد.

این مادران بودند که برای نخستین بار ، کار کردن را در پیش گرفتند و در نتیجه ، راه رسیدن به انسانیت را نمایاندند....  در آن زبان ها ( زبان مردم بدوی) واژه مادر، برابر با ( تولیدگر – زایش گر ) است.

این نتیجه را نمی خواهیم بگیریم که زنان به طور طبیعی گونهء برترند. زنان یا مردان از تکامل طبیعی پدید آمده، و هر یک نقش گریز ناپذیر خود را بازی می کنند

 

منبع: آزادی زنان – نوشته ایولین رید – ترجمه افشنگ مقصودی- نشر آذین

دکتر فاطمه کاتب، نویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه و نخستین زن ایرانی است که عهده دار ریاست دانشگاه در ایران بوده است.

وی گذشته از تدریس در دانشگاههای ایران و انگلستان ، عضویت در دانشگاههای ایران و انگلستان ، عضویت در شوراهای گوناگون علمی و فرهنگی و سخنرانی و ارائه مقالات پژوهشی در مجامع علمی جهانی ، عهده دار سمت های علمی ، اموزشی و اجرایی گوناگون بوده است. دکتر کاتب دارای   آکسفورد و همچنین ، پژوهشگر بر گزیده دانشگاه مرکزی      و دانشگاه آکسفورد UCEفیلوشیپ افتخاری از دانشگاه  انگلستان ( 1998) و سازمان میراث فرهنگی  (1379) است.

وی درجه فوق لیسانس معماری داخلی خود را از دانشگاه هنر تهران و دکترای معماری را از دانشگاه انگلستان دریافت کرده است.

دکتر کاتب چهره ای آشنا و بنام در عرصه هنر و بویژه معماری است. ایشان همچنین ، کتاب هایی را در زمینه معماری داخلی ترجکه و تالیف کرده  که از آن میان تاکنون 101 اتاق نشیمن از همین ناشر روانه بازار شده است و چندین عنوان دیگر نیز در دست انتشار است.